Πολιτιστικό Πρόγραμμα του Μουσικού σχολείου:«Φόρμα Σονάτα: Η εξέλιξη και η συμβολή της στη διαμόρφωση της κλασικής μουσικής»

 

Εργασία τμήματος Γ2 γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Λάρισας

Υπεύθυνες καθηγήτριες: Τόλιου Ζωή (ΠΕ16), Τσικαντέρη Ραλλού (ΠΕ16), Ρήτου Κασσιανή (ΠΕ16)

Σχ. Έτος : 2012-2013

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της μουσικής οι συνθέτες έχουν στην υπηρεσία τους στοιχειώδεις και βασικές αρχές οργάνωσης και δομής, τις οποίες χρησιμοποιούν σαν καλούπι ή πλαίσιο για την παρουσίαση του υλικού της μουσικής-ρυθμού, μελωδίας και αρμονίας. Αν και κάθε σύνθεση, που είναι αποτέλεσμα της φυσιολογικής ανάπτυξης της ιδέας του συνθέτη, έχει τη δική της μοναδικότητα και ξεχωριστή ποιότητα, όλες είναι βασισμένες στις αρχές της ενότητας και αντίθεσης που επιτυγχάνεται από την ακριβή ή ελαφρά τροποποιημένη επανάληψη των στοιχείων της μουσικής και την παρουσίαση νέου υλικού. Από την ανάγκη να υπάρχει κάποιο σχέδιο και ένας προγραμματισμός στη μουσική, με το πέρασμα των χρόνων, αναπτύχθηκαν ορισμένες βασικές δομές και φόρμες. Μία από αυτές είναι η φόρμα  σονάτα. 

Στο πλαίσιο λοιπόν του μαθήματος της Ιστορία Μουσικής, οι μαθητές του Γ2 γυμνασίου του Μουσικού Σχολείου Λάρισας ερεύνησαν την εξέλιξη της Σονάτας από το Μπαρόκ έως την κλασική εποχή και ανέλυσαν τη συμβολή της στη διαμόρφωση της κλασικής μουσικής. Συγκεκριμένα, τα παιδιά ανέτρεξαν στην προέλευση του όρου Σονάτα (Sonata, «ηχοποίητη» από suonare = παράγω ήχο διά τόξου) αλλά και στις δύο διαφορετικές έννοιες που έχει από τον 18^ο αι. : α) ως σύνθεση που αποτελείται από τρία ή τέσσερα μέρη για ένα ή δύο όργανα και β) ως μορφή που έχει το πρώτο συνήθως μέρος του έργου Σονάτα που ονομάζεται φόρμα Σονάτα – allegro.

Στη συνέχεια, μελέτησαν την ανάπτυξη της σονάτας ανά εποχή: Μπαρόκ (1600-1750), Προκλασική-Ροκοκό (1720-1760), Κλασική εποχή (1760-1810) αλλά και τις καινοτομίες συνθετών όπως  A. Gabrielli, J.S. Bach, A. Corelli, D. Scarlatti, C.P.E. Bach, J. Haydn, W.A. Mozart, L.v. Beethoven. Η εργασία συνεχίστηκε με την εξέταση της σονάτας ως φόρμα όπως διαμορφώθηκε και καθιερώθηκε από την Κλασική εποχή και έπειτα. Μέσα στα πλαίσια αυτής της εξέτασης εκτελέστηκαν  μέρη από σονάτες από μαθητές του τμήματος και έγινε η μορφολογική ανάλυση τους. Επιπλέον, εξετάστηκε η σημασία της φόρμας Σονάτα στη διαμόρφωση άλλων μουσικών ειδών, καθώς αποτέλεσε την αφετηρία για την καθιέρωσή τους με τη συγκεκριμένη μορφή από την Κλασική εποχή. Τα είδη αυτά είναι τα εξής: Σονατίνα, Μουσική Δωματίου, Κουαρτέτο εγχόρδων, Συμφωνία, Κονσέρτο, Κονσερτίνο, Διπλό ή τριπλό κονσέρτο.

Τέλος, τα παιδιά παρακολούθησαν συναυλία μουσικής δωματίου και ερμήνευσαν τα ίδια προκλασικά και κλασικά έργα. Η εργασία ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση της στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου Λάρισας την Τρίτη 14 Μαΐου 2013.

Αντίγραφο της εργασίας βρίσκεται στο χώρο της Βιβλιοθήκης του Μουσικού Σχολείου Λάρισας.