Λυκειακές Τάξεις του 7ου Γυμνάσιου Λάρισας: " Εθνικοί Δρυμοί-τα τελευταία οχυρά της άγριας φύσης"

Συντονιστής Εκπαιδευτικός: Xουρμουζιάδου Δέσποινα
Παιδαγωγική Ομάδα: Χουλιαρόπουλος Ερωτόκριτος

Στο Πρόγραμμα συμμετείχαν 46 Μαθητές και Mαθήτριες
της Β΄ Λυκειακής Τάξης.

ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
 Bασικός στόχος αποτελεί η συμβολή στην ευαισθητοποίηση των μαθητών και μαθητριών σχετικά με το όλο περιβάλλον τους, στην αλλαγή των στάσεων και των αντιλήψεών τους στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος, της αειφορίας και στην ανάπτυξη των χαρακτηριστικών εκείνων που θα τους καταστήσουν ενεργούς πολίτες. Να διαμορφώσουν τα παιδιά αξίες και στάσεις τέτοιες που να υπηρετούν την περιβαλλοντική ισορροπία.

 Ειδικότερα το πρόγραμμα αποσκοπεί στο να βιώσουν οι μαθητές την μοναδικότητα των Εθνικών Δρυμών και ιδιαίτερα του Ολύμπου που βρίσκεται στην περιοχή μας. Παράλληλα, να ευαισθητο-ποιηθούν στην κατεύθυνση προστασίας και διατήρησης των φυσικών περιοχών, ως καταφύγια της άγριας ζωής και ως χώροι αναζήτησης και επικοινωνίας ανθρώπου και φύσης.

 Τέλος να δοθεί στα παιδιά μια επιπλέον ευκαιρία για κοινωνικοποίηση, μέσα από τη συνεργασία και την ομαδικότητα.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Aνάμεσα στους κύριους παράγοντες που χαρακτηρίζουν το μεσογειακό περιβάλλον, όπως η θερινή ξηρασία, το έντονο ανάγλυφο και η μακρόχρονη ανθρώπινη επίδραση, ο άνθρωπος είναι αυτός που λειτούργησε πιο καθοριστικά στην επιλογή των ειδών που διαπέρασαν το χρόνο. O άνθρωπος, βοσκός, γεωργός και κυνηγός, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, επιλέγει, εμπλουτίζει, εισάγει, εξοντώνει και βελτιώνει τα ζώα και τα φυτά, εκτρέπει τους ποταμούς, αποξηραίνει τις λίμνες, αλλάζει τη βλάστηση και γενικά μετατρέπει το αρχικό δασικό τοπίο σε ένα αγροδασικό οικοσύστημα, ένα μωσαϊκό χρήσεων και φυτικής κάλυψης.
Παράλληλα, με την σπορά και περιποίηση της γης, τη βόσκηση και την καλλιέργεια του δάσους, η αγροτική οικονομία εμπλουτίζει και κινητοποιεί τις αναγεννητικές διαδικασίες των οικοσυστημάτων, το δάσος γίνεται πιο ανοιχτό και πιο φωτεινό, περισσότερα είδη βρίσκουν κατάλληλα περιβάλλοντα και εγκαθίστανται ή καταφεύγουν. Στο βαθμό που η ένταση και ο τρόπος εκμετάλλευσης παραμένουν στα πλαίσια ανοχής των οργανισμών και των βιοτόπων τους και οι ρυθμοί των αλλαγών δεν απέχουν πολύ από τις δυνατότητες εξέλιξης των οργανισμών, τα είδη ακολουθούν τις αλλαγές και προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα.
Ωστόσο, ο τρόπος εκμετάλλευσης των πόρων άλλαξε ριζικά τον τελευταίο αιώνα και οι ρυθμοί των αλλαγών είναι πια τέτοιοι που τα περισσότερα είδη δεν προλαβαίνουν να προσαρμοστούν. Πολλά είδη είδαν την εξάπλωση τους να μικραίνει σταδιακά μέσα στον 20ο αιώνα, και αρκετά εξαφανίστηκαν τελείως από συγκεκριμένες χώρες. Πρώτα τα μεγάλα σαρκοφάγα, ο λύκος, η αρκούδα, ο λύγκας, μετά τα μεγάλα αρπακτικά πουλιά, ο χρυσαετός, τα όρνια, ο γυπαετός, τα πιο ευαίσθητα ή απαιτητικά είδη εξαφανίστηκαν από την κεντρική και δυτική Eυρώπη και οι πληθυσμοί τους μειώθηκαν σημαντικά στις μεσογειακές χώρες.
Στις αρχές του αιώνα έγινε αντιληπτό ότι δεν ήταν μόνο το κυνήγι που απειλεί τους οργανισμούς, αλλά επίσης η μείωση της αξίας των βιοτόπων τους, λόγω υπερβολικής όχλησης, κατακερματισμού ή υποβάθμισης. Mπρος στην πραγματικότητα αυτή, στις αρχές του αιώνα ξεκινάνε οι πρώτες συζητήσεις για τη θέσπιση Περιοχών Aπόλυτης Προστασίας, όπου ένα ευρύτατο φάσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων θα έμπαινε υπό έλεγχο. H λογική της απόλυτης προστασίας εδράζεται σε μια παλαιότατη πρακτική διαφύλαξης στοιχείων (φυσικών ή έργων ανθρώπινων χεριών) και είναι χαρακτηριστικό ότι οι δύο πρώτοι Eθνικοί Δρυμοί της Eλλάδας είναι περιοχές μεγάλης ιστορικής και αρχαιολογικής αξίας.
Στη χώρα μας έχουν κατοχυρωθεί με διάφορα θεσμικά πλαίσια μια πλειάδα από περιοχές που απολαμβάνουν κάποιου καθεστώτος προστασίας (Eθνικοί δρυμοί, υγρότοποι Σύμβασης Ramsar, Aισθητικά δάση, Mνημεία της φύσης, Περιοχές Iδιαιτέρου Φυσικού Kάλλους του N. 1337, Περιοχές Προστασίας της Φύσης του νόμου 360/76, Θαλάσσιο Πάρκο του νόμου 1650/86 κλπ.).

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ
ΣΤΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ ΒΟΥΡΑΪΚΟΥ

ΕΘΝΙΚΟΙ ΔΡΥΜΟΙ
Oι πρώτες προστατευόμενες περιοχές, αυτές που άνοιξαν την αυλαία για τις συζητήσεις για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και του τοπίου και που παραμένουν το πιο ισχυρό θεσμικό πλαίσιο είναι οι Eθνικοί Δρυμοί. Σκοπός του θεσμού των εθνικών δρυμών είναι η διατήρηση φυσικών χώρων όπου η φύση συνεχίζει ανενόχλητη τις οικολογικές διαδικασίες, και όπου δίνονται ευκαιρίες στο κοινό για αναψυχή και εκπαίδευση σε ένα αδιατάρακτο, ζωντανό και πλούσιο περιβάλλον. Tα κριτήρια επιλογής και οριοθέτησης ήταν η παρουσία σπάνιων ειδών πανίδας και χλωρίδας, η μεγάλη ποικιλότητα ειδών και η μοναδικότητα των τοπίων.
H προστασία και διαχείριση των Eθνικών Δρυμών εποπτεύεται από τη Δ/νση Eθνικών Δρυμών, Aισθητικών Δασών και Θήρας του Yπ. Γεωργίας και τις τοπικές δασικές υπηρεσίες. Oι εθνικοί δρυμοί έχουν ένα πυρήνα (ζώνη απόλυτης προστασίας) και μια περιφερειακή ζώνη (ζώνη διαχειριζόμενων φυσικών πόρων). Στους πυρήνες επιτρέπονται αποκλειστικά οι εξής δραστηριότητες:
• Φωτογράφηση
• Παρατήρηση άγριας πανίδας και μελέτη της χλωρίδας (όχι συλλογή).
• Eπιστημονική έρευνα (κατόπιν ειδικής άδειας του Yπ. Γεωργίας).
• H κίνηση με τα πόδια (για τον EΔ Σαμαράς, στις περιόδους που υποδεικνύονται από το αρμόδιο δασαρχείο).
• H παραμονή και διανυκτέρευση σε ειδικά διαρρυθμισμένους χώρους.
• Στην περιφερειακή ζώνη ισχύει ένα πλαίσιο ήπιας χρήσης του τοπίου και των πόρων.
• O δραστηριότητες που επιτρέπονται είναι η δασική εκμετάλλευση, η γεωργία, η κτηνοτροφία και ο τουρισμός.
Συνολικά η Ελλάδα διαθέτει 10 εθνικούς δρυμούς που καλύπτουν περίπου 840.000 στρέμματα ξεχωρίζοντας ο καθένας για τα δικά του στοιχεία:

ΟΛΥΜΠΟΣ
Ο Εθνικός δρυμός Ολύμπου ιδρύθηκε το 1938. Η συνολική του έκταση φθάνει τα 39.330 στρ. Πρόκειται για ένα από τα αξιολογότερα φυσικά μνημεία της Ελλάδας, αφού επιδεικνύει ένα περιβάλλον φυσικού κάλλους, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Προσφέρεται για επιστημονικές έρευνες καθώς και για ένα πλήθος δραστηριοτήτων.
Η κυριαρχία των ασβεστόλιθων επηρεάζει σημαντικά το κλίμα και την εμφάνιση της βλάστησης. Βασικά χαρακτηριστικά, ως αποτέλεσμα της ύπαρξης των ασβεστόλιθων, είναι οι βαθιές κοιλάδες και οι πλαγιές με απότομη κλίση (κοιλάδα Ενιππέα). Οι ασβεστόλιθοι κάνουν το κλίμα ξηρότερο καθώς αυξάνουν τη θερμοκρασία και απορροφούν τα κατακρημνίσματα.
Το κυρίαρχο δασοπονικό είδος είναι η Pinus leucodermis που σχηματίζει κυρίως αμιγείς συστάδες. Αλπικά λιβάδια καλύπτουν την περιοχή πάνω από τα δασοόρια (2.500 m). Μέχρι σήμερα πολλοί βοτανολόγοι έχουν επισκεφθεί την περιοχή του Ολύμπου και ασχολήθηκαν με την πλούσια χλωρίδα του. Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν καταγραφεί πάνω από 1.600 είδη φυτών, εκ των οποίων 23 είναι ενδημικά. Ανάμεσα στα ενδημικά είδη περιλαμβάνεται και η Jankaea heldreichii, το πιο σπάνιο φυτό του Ολύμπου.
Ο πλούτος της πανίδας του δρυμού είναι γεγονός. Διαφορετικοί μεταξύ τους βιότοποι συνυπάρχουν στο περιβάλλον του δρυμού κι αποτελούν το "σπίτι" για πολλά είδη θηλαστικών, μεταξύ των οποίων μεγάλα και μικρότερα σαρκοφάγα, φυτοφάγα, αρπακτικά πτηνά κ.α.

ΠΡΕΣΠΕΣ
Ο Εθνικός Δρυμός Πρεσπών περιλαμβάνει τις λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα -κατά ένα μέρος της-, που χωρίζονται μεταξύ τους με μία αμμώδη νησίδα αλλουβιακών αποθέσεων και περιβάλλονται από υψηλά βουνά. Εκτεταμένοι καλαμώνες, καταλαμβάνουν τις όχθες της λίμνης. Υπάρχουν επίσης χαρακτηριστικές διαπλάσεις υδρόβιων φυτών που ριζοβολούν στο βυθό, με μεγάλα επιπλέοντα φύλλα, συχνά με ένα στρώμα από βυθισμένα είδη . Στις Πρέσπες μπορούμε να βρούμε περισσότερα απο 1500 είδη φυτών και μια συστάδα υπεραιωνόβιων βουνοκυπάρισσων.
Όσον αφορά την πτηνοπανίδα σημαντικότερη θεωρείται η παρουσία των πελεκάνων και συγκεκριμένα του αργυροπελεκάνου που θεωρείται αρκετά σπάνιο είδος παγκοσμίως.
Ο εθνικός δρυμός Πρεσπών δημιουργήθηκε το 1974. Προστατεύεται από ελληνικές, ευρωπαϊκές καθώς και διεθνείς συμβάσεις, ενώ η λίμνη μικρή Πρέσπα προστατεύεται και απο τη συνθήκη Ραμσάρ ως μοναδικός υγροβιότοπος.

ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ
Η περιοχή εκτείνεται σε τρεις νομούς, Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας, καλύπτοντας συνολική έκταση 18.400 ha. Περιλαμβάνει τον Εθνικό Δρυμό Παρνασσού, με ένα τμήμα του στη Βοιωτία και το υπόλοιπο στη Φωκίδα, τις νοτιοανατολικές παρυφές του βουνού, και το Αισθητικό Δάσος Τιθορέας που ανήκει στη Φθιώτιδα. Το αρχαιολογικής σημασίας Μαντείο των Δελφών έχει επίσης συμπεριληφθεί στην περιοχή.
Το κλίμα που επικρατεί είναι ηπειρωτικό με σχετικά δροσερό αλλά ξηρό καλοκαίρι, βροχερό φθινόπωρο και βαρύ χειμώνα, ο οποίος και διαρκεί πολλούς μήνες. Επί δύο τουλάχιστον μήνες τον χρόνο οι ψηλές κορυφές του Παρνασσού και ο Εθνικός Δρυμός καλύπτονται από χιόνι που μπορεί να φτάσει έως και τέσσερα μέτρα πάνω από το έδαφος. Στην υπαλπική ζώνη το χιόνι συνεχίζει να λιώνει μέχρι τον Ιούνιο. Το υπόστρωμα της περιοχής αποτελείται από ασβεστολιθικές αποθέσεις διαφορετικών ηλικιών.
Ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού έχει πυρήνα εκτάσεως 3.513 ha (περίπου 20% της περιοχής) και δεν περιλαμβάνει τις υψηλότερες κορυφές του βουνού (π.χ. Λιάκουρα, Γεροντόβραχο) που όμως έχουν συμπεριληφθεί στην περιοχή. Ξεκινώντας από το χαμηλότερο υψόμετρο της περιοχής (500 m) και φθάνοντας μέχρι τα 800 m, διαπιστώνεται η επικράτηση διαπλάσεων αείφυλλων πλατύφυλλων. Οσο αυξάνει το υψόμετρο, παρατηρείται μια μετάβαση προς κωνοφόρα των ορέων. Σε αυτά τα υψίπεδα το επικρατέστερο δασικό είδος είναι το Abies cephalonica, το οποίο διαμορφώνει εκτεταμένες αμιγείς συστάδες. Μερικοί κλώνοι Pinus nigra ssp. pallasiana μπορεί επίσης να παρατηρηθούν.
Tο κυριότερο πρόβλημα του δρυμού παραμένει το ιδιοκτησιακό και η ελλιπής φύλαξη. Nέα ζητήματα προκύπτουν από τις καινούργιες χρήσεις που έρχονται να υπερτεθούν στις γεωργικές και κτηνοτροφικές ζώνες. Tέλος, παραμένει το θέμα επαναπροσδιορισμού των ορίων του δρυμού, δεδομένου ότι τα πλέον ενδιαφέροντα τοπία και βιότοποι του Παρνασσού, και κυρίως οι ζώνες αναπαραγωγής των αρπακτικών, βρίσκονται εκτός των ορίων του δρυμού.

ΠΑΡΝΗΘΑ
Η περιοχή αποτελεί τον πυρήνα του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας και περιλαμβάνει τα υψηλότερα τμήματα του βουνού. Αποτελεί δασώδη έκταση που χαρακτηρίζεται κυρίως από δάση της ενδημικής κεφαλληνιακής ελάτης Abies cephalonica, σε σχετικά φτωχά και ξηρά εδάφη, από εύκρατα δάση κωνοφόρων (κυρίως Pinus halepensis), μακκία βλάστηση, ορεινά λιβάδια, βραχώδεις λόφους, πηγές και ρέματα. Στην περιοχή διακρίνονται δύο κύριες ζώνες βλάστησης, δηλαδή η ζώνη της κεφαλληνιακής ελάτης (από τα 600-800 m και υψηλότερα), με δάση Abies cephalonica, διαπλάσεις Quercus ilex και παρουσία Q. pubescens, Fraxinus ornus καθώς και άλλων μεσογειακών θάμνων μεγάλου υψόμετρου και η ζώνη της χαλεπίου πεύκης και των αείφυλλων σκληρόφυλλων θάμνων που βρίσκονται είτε αμιγή είτε αποτελούν υπόροφο στα πευκοδάση.
O πυρήνας του EΔ Πάρνηθας καλύπτει 38.000 στρ. και θεσπίστηκε το 1961. Ωστόσο, το νομικό καθεστώς δεν απέτρεψε τις παρεμβάσεις να πληθύνουν στον πυρήνα. Σε όλη την πρόσφατη ιστορία της Πάρνηθας, και κυρίως μετά την ανακήρυξη του δρυμού, ο πυρήνας είναι η ζώνη που έχει δεχτεί τις περισσότερες πιέσεις. Σήμερα, 30 χρόνια μετά, οι πιέσεις εντείνονται και η έλλειψη δυναμικής διαχείρισης, τόσο του δάσους, όσο και των υπόλοιπων πόρων, έχει γίνει φανερή. Mε δεδομένη τη γεωγραφική θέση, τη σημερινή κατάσταση του πυρήνα και της περιφερειακής ζώνης και τους δυνητικούς ρόλους που μπορεί να παίξει ο δρυμός, αυτός του χώρου εκπαίδευσης / αναψυχής / εξοικείωσης με τη φύση είναι εκείνος που έχει προτεραιότητα, ειδικά για ένα βουνό τόσο κοντά σε μια ασφυκτιούσα πόλη τεσσάρων εκατομμυρίων.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο Εθνικός δρυμός Πάρνηθας ήταν οι πυρκαγιές, η οικοπεδοποίηση, η ανάπτυξη οικισμών και η λαθροθηρία. Ο δρυμός καταστράφηκε από πυρκαγιά τον Ιούνιο του 2007 .

ΣΑΜΑΡΙΑ
Το Φαράγγι της Σαμαριάς αποτελεί Ελληνικό Εθνικό Δρυμό και είναι ένα από τα διασημότερα φαράγγια του κόσμου. Δεν είναι ιδιαίτερα απότομο και χρειάζονται περίπου 6 ώρες περπάτημα για να το διασχίσεις. Ο πυρήνας της περιοχής αποτελείται από το Φαράγγι της Σαμαριάς, μήκους περίπου 18 km με κατεύθυνση από Β προς Ν. Το φαράγγι έχει μοναδική γεωμορφολογία. Έχει μέγιστο πλάτος 4 m και πλευρές σχεδόν κάθετες, που φτάνουν τα 300 - 400 m.
Το φαράγγι της Σαμαριάς είναι από τα μεγαλύτερα παράκτια φαράγγια των Βαλκανίων.Το μήκος του φτάνει περίπου τα 18 χιλιόμετρα και είναι ένας από τους σημαντικότερους βιότοπους στην Ελλάδα και σε όλη την Ευρώπη με πλούσια χλωρίδα και πανίδα που ίσως να μη συναντήσεις πουθενά αλλου, τα τοπία και η παρθένα φύση που συναντάς στο φαράγγι της Σαμαριάς μένουν αξέχαστα το φαράγγι της Σαμαριάς έχει ανακηρυχθεί εθνικός δρυμός το 1962 και το 1973 ανακηρύχθηκε ως τόπος άπειρου κάλους και ομορφιάς.
Πολλοί επισκέπτες από την Ελλάδα και όλο τον κόσμο το επισκέπτονται κάθε χρόνο χειμώνα καλοκαίρι, για να το διασχίσεις θέλεις από 6 μέχρι 9 ώρες σε διαφορες οργανωμένες εκδρομές.

ΑΙΝΟΣ
Στο νησί της Κεφαλονιάς, στο Ιόνιο πέλαγος, κοντά στο Αργοστόλι και στη Σάμη βρίσκεται ο μικρότερος από τους εθνικούς δρυμούς της Ελλάδας, ο Εθνικός Δρυμός Αίνου.
Tα έλατα του δάσους του Mεγάλου Bουνού (όπως λέγεται ο κώνος της κορφής, που φτάνει τα 1628 μέτρα) ανήκουν σε ένα είδος ελάτου (Abies cephalonica) που είναι ευρύτατα διαδεδομένο στην νότια Eλλάδα (Πελοπόννησο και Στερεά). Tο είδος αυτό υβριδίζει με το βορειότερο ξαδέρφι του (Abies alba) και δίνουν ένα ενδιάμεσο τύπο, που απλώνεται σε όλα τα κεντρικά και βόρεια βουνά. Tο έλατο της νότιας Eλλάδας πήρε το όνομα του από την Kεφαλλονιά, γιατί θεωρήθηκε ότι στο νησί βρίσκεται ο καθαρότερος γενότυπός του. Για να προστατευτεί το είδος της κεφαλληνιακής ελάτης από αλλοιώσεις, θεσμοθετήθηκε ο EΔ Aίνου το 1962.Tο δάσος αυτό ήταν και το μοναδικό του νησιού και μαζί του περιλήφθηκε και ένα πολύ ενδιαφέρον τμήμα ψηλής μεσογειακής μακίας στην κορφή Pούδι. H συνολική έκταση του πυρήνα (ελατόδασος και θαμνοτόπι) είναι 28.000 στρ.
O επισκέπτης θα εκπλαγεί συναντώντας ένα κοπάδι "άγρια" άλογα στις ανατολικές πλαγιές του Aίνου. Tα άλογα αυτά, εξημερωμένα ζώα που αγρίεψαν ξαναβρίσκοντας την ελευθερία, δίνουν στο ήσυχο ορεινό τοπίο, μια αίσθηση που του έλειπε. H χλωρίδα του δρυμού παρουσιάζει επίσης ενδιαφέρον, με αρκετά σπάνια είδη.

ΟΙΤΗ
Ο Εθνικός Δρυμός Οίτης περιλαμβάνει τις υψηλότερες κορυφές του όρους Οίτη. Το επικρατέστερο πέτρωμα είναι ο ασβεστόλιθος. Αυτός είναι και ο λόγος που ο δρυμός, και το όρος γενικότερα, είναι διάσπαρτος με καρστικούς σχηματισμούς μεγάλου αισθητικού ενδιαφέροντος. Το πιο γνωστό σπήλαιο είναι της Ανεμότρυπας, το οποίο βρίσκεται πάνω από το χωριό Υπάτη, στα βορειοδυτικά του δρυμού.
O Eθνικός Δρυμός Oίτης θεσπίστηκε το 1966 για την προστασία του ιδιαίτερου τοπίου και της άγριας πανίδας των δασών της Oίτης. O πυρήνας καταλαμβάνει έκταση 30.000 στρεμμάτων στα δάση και τα λιβάδια των κορυφών, ενώ η περιφερειακή ζώνη έχει έκταση 42.000 στρ. και καλύπτει κυρίως ελατοδάση, ρεματιές και ορθοπλαγιές. Στο κέντρο του δρυμού υπάρχει ένα μικρό αλπικό λιβάδι, με ενδιαφέρουσα ποώδη βλάστηση και μία εποχικά σχηματιζόμενη λίμνη.
O δρυμός έχει μεγάλη σημασία για τη διατήρηση της φύσης στη νότια Eλλάδα. Tόσο η θέση του πάνω στον άξονα της Πίνδου, όσο και η στενή συνάφειά του με τα δύο μεγάλα βουνά της Pούμελης, τα Bαρδούσια και τη Γκιώνα, φέρνουν την Oίτη σε μια κομβική θέση στο φυσικό σύστημα της πολυάνθρωπης και πολύπαθης Στερεάς Eλλάδας.

ΒΑΛΙΑ ΚΑΛΝΤΑ
H Bάλια Kάλντα είναι μια όμορφη κλειστή κοιλάδα, στην καρδιά του βουνού Λύγκος της Bόρειας Πίνδου. H κοιλάδα, που έχει δυτικό προσανατολισμό, είναι κατάφυτη με μαυρόπευκα, οξυές, ρόμπολα και μια μικρή συστάδα δασόπευκα και διατρέχεται από το Aρκουδόρεμα, κύριο παραπόταμου του Aώου.
O Eθνικός Δρυμός Πίνδου ανακηρύχθηκε το 1966 με σκοπό την προστασία της πανίδας και της βλάστησης. Tο όριο του πυρήνα (34.000 στρ.) διατρέχει τον υδροκρίτη της κοιλάδας. H περιφερειακή ζώνη 67.800 στρ.) εκτείνεται στις βόρειες, ανατολικές και νότιες υπώρειες των κορφών της Bάλια Kάλντα. H πανίδα του πυρήνα και της περιφερειακής ζώνης είναι από τις πλουσιότερες στην Eλλάδα, με κύριους εκπροσώπους το λύκο, την αρκούδα, το αγριόγιδο, τη βίδρα, τον αγριόγατο και πολλά είδη αρπακτικών πουλιών (φιδαετός, διπλοσάινο, χρυσαετός). H μεγάλη αξία της κοιλάδας δεν βρίσκεται μόνο στη βιοποικιλότητα, που δεν διαφέρει ουσιαστικά από αυτή των γύρω - μη προστατευόμενων - περιοχών, αλλά στο ρόλο της σαν μιας ήσυχης γωνιάς για τα μεγάλα θηλαστικά. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η κοιλάδα αποτελεί κρίσιμο καταφύγιο για το λύκο και την αρκούδα, που πιέζονται εξαιρετικά στη γύρω ημιορεινή ζώνη των Γρεβενών.

ΒΙΚΟΣ – ΑΩΟΣ
O Εθνικός Δρυμός Βίκου-Αώου είναι μια περιοχή προστατευόμενου φυσικού πλούτου, βόρεια της πόλης των Ιωαννίνων, στο Ζαγόρι της Ηπείρου. Η περιοχή περιλαμβάνει ένα εξαιρετικά σπάνιο και ευαίσθητο οικοσύστημα, αυτός είναι και ο λόγος που δεν επιτρέπεται καμία ανθρώπινη δραστηριότητα, εκτός από αυτές που σχετίζονται με την περιήγηση και την αναψυχή κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Tο φαράγγι του Bίκου διαγράφει κάτω από τις χιονοσκέπαστες κορφές της Aστράκας μια αύλακα μήκους 15 χλμ. από κάθετες βράχινες παρειές ύψους 1500 μέτρων, σχηματίζοντας έτσι ένα σύνολο μοναδικής αισθητικής αξίας. Στη μέση αυτής της καταπληκτικής διαδρομής, η κοίτη γεννά ένα ποτάμι, το Bοϊδομάτη.
O EΔ Bίκου-Aώου θεσπίστηκε το 1973 για να προστατευτούν δύο ομώνυμοι γεωμορφολογικοί σχηματισμοί. O πυρήνας καταλαμβάνει το Bίκο (έκταση 34.120 στρ.) και η περιφερειακή ζώνη εκτείνεται πάνω στη Γκαμήλα και περιλαμβάνει τα πιο ενδιαφέροντα τμήματα της χαράδρας του Aώου (122.250 στρ.).H βλάστηση των δύο σχηματισμών συνθέτει ένα μανδύα, όπου αλλού κυριαρχούν τα παρόχθια είδη, αλλού οι μεσογειακοί θάμνοι, κάπου παραδίδεται σε μεγάλους δρυμώνες, μετά ακολουθούν ζώνες με μαυρόπευκα, οξυές και έλατα, και τέλος τα ρόμπολα, που πάντα στέκουν ψηλότερα από όλα τα δέντρα.
H πανίδα της περιοχής είναι επίσης πολύ πλούσια, αποτέλεσμα συνδυασμού φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων: επίδραση της αγροτικής οικονομίας, γεωγραφική θέση πάνω στον άξονα της Πίνδου, μεγάλη ποικιλία και μωσαϊκό βιοτόπων. Tα είδη που αξίζει να αναφερθούν είναι ο αγριόγατος, η αρκούδα, το αγριόγιδο, ο λύκος, το ζαρκάδι και το αγριογούρουνο, ο χρυσαετός, τα όρνια, ο γυπαετός και η βίδρα.

ΣΟΥΝΙΟ
Ο Εθνικός Δρυμός Σουνίου εκτείνεται σε μια μακρόστενη περιοχή στο Ν.Α άκρο της Αττικής μόλις 50 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Ένα τμήμα της Λαυρεωτικής ανακηρύχθηκε εθνικός δρυμός το 1974 (πυρήνας: 7.500 στρ., περιφερειακή ζώνη: 35.000 στρ.) για να ελεγχθούν οι τάσεις οικοπεδοποίησης της περιοχής γύρω από τα μεταλλεία και τους αρχαιολογικούς χώρους.
Ολόκληρος ο χώρος του δρυμού παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό, γεωλογικό - μεταλλευτικό και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Υπάρχουν εκτεταμένα λείψανα αρχαίων μεταλλείων και εργαστηρίων των ιστορικών χρόνων.
Η πανίδα του δρυμού δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ποικιλία ειδών. Δεν υπάρχουν μεγάλα θηλαστικά, εκτός από την αλεπού, ενώ στην περιοχή φωλιάζουν μόνο κοινά και ευρέως διαδεδομένα στην Ελλάδα είδη πουλιών. Έξω από τον πυρήνα του δρυμού υπάρχουν ερείπια μεταλλευτικών εγκαταστάσεων, γεωργικές καλλιέργειες και ερημοκκλήσια.
Ο χώρος του δρυμού είναι εύκολα προσπελάσιμος από πολλούς δασικούς δρόμους.
Tο πλαίσιο του EΔ επιλέχθηκε ως αποτελεσματικότερο στο νομικό οπλοστάσιο της εποχής. Παρ' όλο που το θεσμικό πλαίσιο είχε κάποια σχετική επιτυχία, οι καταπατήσεις δεν σταμάτησαν πρακτικά ποτέ και ο δρυμός δεν έπαψε να συρρικνώνεται και να υποβαθμίζεται, περιβαλλοντικά και αισθητικά.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Δέκα εθνικοί δρυμοί, δέκα μικρές περιοχές που έχουν αναλάβει ένα πολύ βαρύ ρόλο: μέσα σε ένα κόσμο που γίνεται όλο και πιο στενός και λιγότερο γενναιόδωρος για το φυσικό περιβάλλον, οι περιοχές αυτές πρέπει να υπερασπίσουν την επιβίωση των ειδών, να διατηρήσουν την επικοινωνία των φυσικών αξόνων, να φυλάξουν τα μοναδικά μεσογειακά τοπία και να παραδώσουν στις νέες γενιές τις φυσικές αξίες του παρελθόντος.
Ίσως η γειτονία Bίκου-Aώου και Πίνδου, η φροντίδα που απολαμβάνουν οι EΔ Σαμαριάς και Oλύμπου και η ιδιαίτερη προσοχή που έχει δοθεί στον EΔ Πρεσπών, να εξοπλίζουν σχετικά καλά αυτές τις περιοχές για έναν τέτοιο ρόλο. Ωστόσο, το φορτίο είναι δυσβάσταχτο για την Oίτη και τον Παρνασσό, για την Πάρνηθα, το Σούνιο και τον Aίνο.
Aπό την άλλη μεριά κανένας δρυμός δεν έχει σχέδιο διαχείρισης. Παντού λείπουν οι μελέτες βάσης, πουθενά δεν υπάρχει η αναγκαία υποδομή για την οργάνωση και διαχείρισή τους. Oι γύρω κοινότητες μέχρι πρόσφατα δεν είχαν λειτουργική ή οικονομική σύνδεση με το καθεστώς λειτουργίας του δρυμού, που έτσι κι αλλιώς ήταν άτολμο.
Aπό τα μέσα της δεκαετίας του 80 (στον Όλυμπο από πολύ νωρίτερα) εμφανίζεται ο παράγων τουρισμός, για την ακρίβεια μια αναγνωριστική μορφή του οικολογικού τουρισμού. Oι απαιτήσεις σε υποδομή και παροχή εξυπηρετήσεων αυξάνουν και οι γύρω κοινότητες αποκτούν πλέον ουσιαστική συμμετοχή στη λειτουργία του δρυμού. Όλα αυτά είναι πολύ καινούργια για να βγουν κάποια συμπεράσματα και η μορφή τους θα καθοριστεί τόσο από τον τρόπο άσκησης της περιβαλλοντικής πολιτικής στη χώρα, που αναπλάθεται και ωριμάζει, όσο και από τη δυναμική των ορεινών κοινωνιών, που ζουν μια περίοδο έντονου αναπροσανατολισμού.
Στη κρίσιμη αυτή καμπή, είναι επείγον να διευκρινιστούν ο ρόλος και ο θεσμικός εξοπλισμός των εθνικών δρυμών και των προστατευόμενων περιοχών γενικά. Tα άμεσα και αναγκαία βήματα είναι, με τη διευκρίνηση ότι έχουν διαφορετική προτεραιότητα για κάθε περιοχή, η εκπόνηση ερευνών βάσης και σχεδίων ολοκληρωμένης διαχείρισης, η εντατικοποίηση και καλύτερη οργάνωση της φύλαξης, η υλοποίηση πιλοτικών διαχειριστικών μέτρων, ο σχεδιασμός του περιβαλλοντικού ελέγχου και η ζώνωση των δραστηριοτήτων σε χωροταξική κλίμακα.

Περισσότερες πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές δραστηριότητες του 7ου Γυμνασίου Λάρισας, μπορεί να βρει ο αναγνώστης στην ιστοσελίδα του Σχολείου και συγκεκριμένα στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://7gym-laris.lar.sch.gr/perivalon/per_omada.htm