Συνολικές προβολές σελίδας

8ο Γυμνάσιο Λάρισας: "Βότανα, τα Φάρμακα της Φύσης"

Συντονίστρια Εκπαιδευτικός: Τζακκάρντο Μπριτζιντά
Παιδαγωγική Ομάδα: Πατρώνα Αναστασία

Στόχοι του προγράμματος
Να γνωρίσουν οι μαθητές τα βότανα και τις ιδιότητ ές τους.
Μέσα από τη συλλογή πληροφοριών, τη συζήτηση, την ανταλλαγή απόψεων, την προσεκτική παρατήρηση, την προσωπική τους ενασχόληση με την καλλιέργεια των βοτάνων, την επίσκεψη στο βοτανικό κήπο να καταλάβουν την αξία των βοτάνων και να εθιστούν στο να τα χρησιμοποιούν στην καθημερινή τους ζωή.
Να μάθουν να συνεργάζονται, να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να αναπτύσσουν δεξιότητες και ικανότητες και εκτός σχολικής τάξης.
Να έρθουν πιο κοντά με τους συμμαθητές τους, τους καθηγητές και να καλλιεργήσουν τις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Να ασχοληθούν με ένα διαφορετικό και ενδιαφέρον για τη ζωή τους θέμα μέσα από μια ευχάριστη διαδικασία χωρίς το άγχος των σχολικών επιδόσεων.
Να κατανοήσουν πως άνθρωποι και περιβάλλον είναι αναπόσπαστα δεμένοι και δεν μπορούμε να επιβιώσουμε χωρίς αυτό.


Για να πετύχουμε τους στόχους που θέσαμε:
Χωριστήκαμε σε ομάδες .Κάθε ομάδα ανέλαβε να συγκεντρώσει πληροφορίες για κάποια βότανα.
Έτσι σχηματίστηκαν
η ομάδα της ρίγανης,
η ομάδα του δεντρολίβανου,
η ομάδα του θυμαριού,
η ομάδα του δυόσμου,
η ομάδα του χαμομηλιού,
η ομάδα του βασιλικού

Από την πρώτη ομάδα μάθαμε ότι η ρίγανη (Origanum vulgare) πέρα από το χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση που αφήνει στο φαγητό έχει και πάρα πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες. Είναι αντιδιαρροϊκή, αντιφλεγμονώδης, βακτηριοκτόνα. Υπό μορφή αφεψημάτων χρησιμοποιείται για την ατονία των εντέρων, αποχρεμπτικό για το βήχα, βοηθάει στην υπέρταση και την αρτηριοσκλήρυνση. Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης (οριγανέλαιο) χρησιμοποιείται για τον πονόδοντο. Η ρίγανη έχει 12 φορές περισσότερο αντιοξειδωτική δράση από το πορτοκάλι, 30 από την πατάτα και 42 από το μήλο. Επίσης με λίγο ρίγανη στην τροφή των πτηνών σας κρατάτε τις αρρώστιες μακριά τους. Στην Ελλάδα η ρίγανη είναι αυτοφυής και βρίσκεται σε ορεινές και βραχώδεις περιοχές. Χρησιμοποιείται ως καρύκευμα κυρίως στη μαγειρική αλλά και σπανιότερα ως αφέψημα, το οποίο αναφέρεται ως εξαιρετικό κατά του βήχα. Χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στη χωριάτικη σαλάτα. Η συλλογή της ρίγανης γίνεται κατά την ανθοφορία του φυτού, τα άνθη αυτά ξεραίνονται σε ειδικά υπόστεγα ή ξηραντήρια και στη συνέχεια τρίβονται και κοσκινίζονται. Είναι το βασικό καρύκευμα των χωρών της Μεσογείου και βασικό συστατικό της Ελληνικής, αλλά και της Ιταλικής κουζίνας.


Η δεύτερη ομάδα μας εξήγησε ότι το δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis), σύμφωνα με τη λαογραφία, πήρε το όνομά του από τη Παναγία, η οποία άφησε το μανδύα της πάνω στο θάμνο. Μέχρι το επόμενο πρωί, τα λουλούδια του θάμνου είχαν γίνει μπλε και από τότε ονομάστηκε rose of Mary. Οι αρχαίοι Έλληνες το θεωρούσαν δώρο της Αφροδίτης. Οι μαθητές φορούσαν στεφάνια από δεντρολίβανο όταν είχαν εξετάσεις, γιατί βοηθούσε την συγκέντρωση και την μνήμη. Το ρόφημα καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς, και είναι αντιδιαβητικό και κατά του άσθματος. Το κρασί είναι τονωτικό για την καρδιά και την όραση. Αντισηπτικό για πληγές:Ρίχνουμε επάνω στην πληγή σκόνη από τριμμένα φύλλα δεντρολίβανου. Μπάνιο σε αφέψημα δεντρολίβανου καταπραΰνει τους ρευματισμούς. Επίσης σε συνδυασμό με άλλα βότανα είναι αποτελεσματικό κατά της τριχόπτωσης.Αφέψημα: Βράζουμε άνθη και φύλλα δεντρολίβανου μια κουταλιά του γλυκού σε ένα φλιτζάνι νερό και πίνουνε 2 φορές την ημέρα.

Από τους μαθητές μας της τρίτης ομάδας μάθαμε ότι το Θυμάρι (Thymus vulgaris) είναι ιδιαίτερα αγαπητό στις μέλισσες και το θυμαρίσιο μέλι είναι εξαιρετικής ποιότητας.  Τα φύλλα του θυμαριού χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό για τον αρωματισμό διαφόρων φαγητών σε ψάρια, κρέατα, σε διάφορες σάλτσες, σούπες κ.λ.π. Είναι ένα από τα βασικά συστατικά του λικέρ βενεδικτίνη. Περιέχει αιθέριο έλαιο σε ποσοστό 1-2% και κύριο συστατικό του είναι η θυμόλη ή, αλλιώς, καμφορά του θυμαριού, έχει δε χρήσεις στην αρωματοποιία και στην οδοντιατρική.


Η επόμενη ομάδα μας μάς ενημέρωσε για το δυόσμο (Mentha spicata). Βοηθάει στις ημικρανίες και στον πονόδοντο όταν μασήσουμε τα φύλλα του. Είναι χωνευτικό, τονωτικό, ηρεμεί το στομάχι και σταματάει το λόξυγγα.Επίσης χρησιμοποιείται και στη μαγειρική.Αν τρίψουμε τα φύλλα του δυόσμου στις κλειδώσεις και στο μέτωπο όταν αυτά μας πονάνε,ανακουφίζεται ο πόνος.Επίσης βοηθάει τους ρευματισμούς όταν κάνουμε εντριβή με λίγες σταγόνες του δυόσμου εκεί που πονάμε.Για την παρασκευή ροφήματος,βράζουμε μερικά φύλλα σε νερό,το σουρώνουμε και το πίνουμε ζεστό,όπως το προτιμάμε (με μέλι ή σκέτο).

Από την πέμπτη ομάδα μάθαμε για το χαμομήλι (Chamomilla). Βοηθάει το στομάχι,την αϋπνία,το άσθμα,τις νευραλγίες,τις ημικρανίες και είναι θαυμάσιο μαλακτικό. Τα άνθη του γίνονται έγχυμα (χρησιμοποιούμε τα φύλλα ή τα λουλούδια του φύτου). Το εγχυμά (χωρίς μέλι) χρησιμοποιείται στο καθάρισμα μολυσμένων ματιών και πληγών του δέρματος. Βάζουμε 300γρ. χαμομήλι ή άλλα αρωματικά βότανα σε μια κατσαρόλα με καυτό νερό και το αφή--νουμε για 15 λεπτά. Σουρώνουμε και ρίχνουμε το έγχυμα στο νερό του μπάνιου.Ξεκουράζει και ηρεμεί από το στρες.

Η έκτη ομάδα μας κατατόπισε για το βασιλικό (Ocimum basilicum). Το ρόφημα καταπραΰνει τους σπασμούς της κοιλιάς, τη νεύρωση στομάχου, τις ημικρανίες και βοηθάει στη μνήμη. Τα φύλλα του φυτού βοηθούν στη δυσκοιλιότητα όταν φαγωθούν τρυφερά.Επίσης ο βασιλικός διώχνει τα κουνούπια. Το βάφτισμα των φύλλων μέσα στο νερό για αρκετή ώρα έχει σαν αποτέλεσμα να μη μουχλιάζει το νερό αυτό. Γι' αυτό και ο βασιλικός χρησιμοποιείται από την Εκκλησία για τον αγιασμό του νερού.

Κάθε τόσο κάναμε συναντήσεις, ανταλλάσσαμε πληροφορίες, παίρναμε καινούριες γνώσεις, μαθαίναμε να χρησιμοποιούμε τα βότανα στην καθημερινή μας πρακτική. Δημιουργήσαμε τη δική μας αφίσα με εικόνες βοτάνων. Από τις πρώτες μέρες αγοράσαμε μικρά γλαστράκια, χώμα και σπόρους. Ριχτήκαμε με πολύ διάθεση στην κηπουρική. Φυτέψαμε σπόρους δεντρολίβανου, ρίγανης, Ο ενθουσιασμός, η όρεξη και το μεράκι δεν μας έλειψαν ούτε λεπτό. Τα φυτέψαμε, τα ποτίσαμε,τα μεταφέραμε από την αυλή του σχολείου στο εσωτερικό για να έχουν ζέστη, τα περιποιηθήκαμε, τα προστατέψαμε από κάποιους περίεργους συμμαθητές μας που δεν ήθελαν μόνο να τα δουν αλλά και να τα αγγίξουν. Ακόμα και στην περίοδο των χριστουγεννιάτικων διακοπών επισκεπτόμασταν το σχολείο μας για να ποτίσουμε και να παρακολουθήσουμε την ανάπτυξη των φυτών μας. Η χαρά μας ήταν μεγάλη καθώς τα παρατηρούσαμε να αναπτύσσονται. Δυστυχώς , τη χαρά και τον ενθουσιασμό μας διαδέχθηκε η απογοήτευση. Μιας και ο καιρός δεν ήταν σύμμαχός μας τα φυτά μας πήραν την κατιούσα κι έτσι δεν υπήρχε η εξέλιξη που επιθυμούσαμε. Δεν το βάλαμε όμως κάτω και λίγο αργότερα ασχοληθήκαμε με την αγαπημένη μας κηπουρική.Κάποια φυτά που είχαμε αγοράσει στην αρχή, τα μεταφυτέψαμε στον κήπο του σχολείου μας. Δεν σταθήκαμε όμως μόνο εκεί. Σχηματίσαμε ερωτηματολόγια. Οι ερωτήσεις που θέταμε ήταν φυσικά σχετικές με το πρόγραμμά μας και απευθυνθήκαμε σε άτομα διαφορετικής ηλικίας και φύλου.

Ερωτηματολόγιο - Περίληψη αποτελεσμάτων ερωτηματολογίου.
Οι άντρες οι οποίοι απάντησαν στο ερωτηματολόγιο είναι 23, οι γυναίκες είναι 33, τα κορίτσια 17 ενώ τα αγόρια είναι 10.
Στη πρώτη ερώτηση του ερωτημαλογίου όπου είναι ‘’Ξέρετε τι είναι τα βότανα;’’ οι περισσότεροι άντρες απάντησαν ‘’Ναι’’ ενώ οι λιγότεροι απάντησαν ‘’ Έχω ελάχιστες γνώσεις’’. Στις γυναίκες οι περισσότερες απάντησαν ‘’Ναι’’ ενώ οι λιγότερες απάντησαν ‘’ Έχω ελάχιστες γνώσεις’’. Ενώ στα κορίτσια η πλειοψηφία απάντησε στην ερώτηση ‘’Ναι’’ ενώ η μειοψηφία απάντησε ‘’ Έχω ελάχιστες γνώσεις’’. Τελευταία αποτελέσματα από την πρώτη ερώτηση είναι των αγοριών. Η πλειοψηφία των αγοριών απάντησε ‘’ Έχω ελάχιστες γνώσεις’’ ενώ η μειονοψηφία απάντησε ‘’Ναι’’.

Στην δεύτερη ερώτηση η οποία είναι η εξής ‘’Χρησιμοποιείτε τα βότανα στην καθημερινή σας ζωή;’’ Οι πλειοψηφία των ανδρών απάντησε ‘’Ναι’’ ενώ η μειονότητα απάντησε ‘’Σπάνια’’. Οι γυναίκες αντίθετα οι περισσότερες απάντησαν ‘’Σπάνια’’ ενώ οι λιγότερες απάντησαν ‘’ Όχι’’. Από τα παιδιά η πλειονότητα των κοριτσιών σημείωσε ‘’Σπάνια’’ ενώ η μειονότητα σημείωσε ‘’Ναι’’. Από την μεριά των παιδιών τα περισσότερα κορίτσια σημείωσαν ‘’Σπάνια’’ ενώ τα λιγότερα σημείωσαν ‘’Ναι’’. Η πλειονότητα των αγοριών σημείωσε ‘’Όχι’’ ενώ η μειονότητα σημείωσε ΄΄Ναι΄΄ .

Στην τρίτη ερώτηση η οποία είναι η εξής ‘’Πιστεύετε ότι είναι χρήσιμα στη ζωή μας;’’ Οι άντρες οι περισσότεροι απάντησαν ‘’Ναι’’ και οι λιγότεροι απάντησαν ‘’ Όχι’’ ενώ οι γυναίκες οι περισσότερες απάντησαν ‘’Ναι’’ και οι λιγότερες ‘’ Έλάχιστα’’. Από τα παιδιά τα κορίτσια απάντησαν τα περισσότερα ‘’Ναι’’ και τα λιγότερα ‘’Ελάχιστα’’ ενώ τα αγόρια απάντησαν τα περισσότερα ‘’Ναι’’ ενώ τα λιγότερα ‘’ Όχι’’.

Στην τέταρτη ερώτηση η οποία είναι η εξής ‘’Πού τα χρησιμοποιείται;’’ όλοι απάντησαν άντρες, γυναίκες και παιδιά ‘’Στην ομορφιά, στην υγεία και στη μαγειρική’’.

Στην πέμπτη ερώτηση η οποία είναι η εξής ‘’Από που προέρχονται οι όποιες γνώσεις σας για τα βότανα;’’ όλοι απάντησαν από ‘’Το διαδίκτυο, από τα βιβλία, από τους μεγαλύτερους και από τα Μ.Μ.Ε’’.

Στην έκτη ερώτηση η οποία είναι ‘’Θα θέλατε να εμπλουτίσετε τις γνώσεις σας για αυτά;’’ Οι περισσότεροι άντρες απάντησαν ‘’Ναι’’ ενώ οι λιγότεροι απάντησαν ‘’ Όχι’’. Από τις γυναίκες οι περισσότερες απάντησαν ‘’Ναι’’ ενώ οι λιγότερες απάντησαν ‘’ Όχι’’. Από την μεριά των παιδιών όλα τα κορίτσια απάντησαν ‘’Ναι’’ και τα αγόρια τα περισσότερα απάντησαν ‘’ναι’’ ενω τα λιγότερα ‘’ Όχι’’.

Διαπιστώσαμε λοιπόν πως οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν για τα βότανα και εκείνοι που γνωρίζουν γνωρίζουν πολύ λίγα πράγματα, τα οποία έχουν μάθει από την τηλεόραση, τα περιοδικά και από τους μεγαλύτερους. Όλοι όμως εξέφρασαν την επιθυμία να μάθουν περισσότερα.

Στη συνέχεια μια μικρή ομάδα πήρε συνέντευξη από την ιδιοκτήτρια ενός μαγαζιού που πουλούσε φυτικά προϊόντα. Μάθαμε έτσι ότι πολλοί νέοι άνθρωποι, ειδικά γυναίκες προτιμούν φυτικά καλλυντικά.

Τέλος επισκεφθήκαμε το βοτανικό κήπο στο Νεοχώρι Καρδίτσας. Είχαμε την ευκαιρία να θαυμάσουμε τα σπάνια είδη φυτών και δέντρων που υπήρχαν εκεί.Ο υπεύθυνος του κήπου μας ξενάγησε με πολλή χαρά και προθυμία. Μας έδωσε πληροφορίες για κάποια ενδημικά και επιγενή φυτά και δέντρα και μας μίλησε για τις ιδιότητες τους.

Απαραίτητο συμπλήρωμα όμως κάθε δράσης είναι και η χαλάρωση, η ψυχαγωγία, το ανέμελο παιχνίδι. Μετά το βοτανικό κήπο πήγαμε σε μια περιοχή κοντά στη λίμνη.Η ομορφιά.της ήταν ανυπόφορη, απέναντι μας τα βουνά παρέμεναν χιονισμένα. Έτσι, ο συνδυασμός της λίμνης, του καταπράσινου τοπίου και των χιονισμένων τοπίων γέμιζαν την ψυχή μας και το «είναι» μας.

Αργότερα επισκεφθήκαμε την πόλη της Καρδίτσας. Μετά το φαγητό, περιηγηθήκαμε στην όμορφη θεσσαλική πολή, πήγαμε στο παυσίλυπο, θαυμάσαμε τα φυτά και τα δέντρα, είδαμε τα παγώνια και παίξαμε ανέμελα.

Αξιολόγηση
Πιστεύουμε πως πετύχαμε αρκετούς απότους στόχους που είχαμε θέσει.

Ευχαριστίες
Ευχαριστούμε το Διευθυντή του σχολείου κο Καραμήτρο Ιωάννη που μας στήριξε στην προσπάθειά μας αυτή, τους συναδέλφους μας, τον υπεύθυνο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του νομού Λάρισας κο Λεωνίδα Τέλιο, τον κο Δημήτρη Παπαντώνη υπεύθυνο του βοτανικού κήπου.


Οι μαθητές του Α1 και Α2 που συμμετείχαν στο πρόγραμμα είναι:
Βασιλάκου Γεωργία

Βιντιάδη Κωνσταντίνα
Γιαννακός Δημήτρης
Γραμμένος Αλέξανδρος
Δημακη Μαργαριτα
Δούμπαλα Μαρία
Ευαγγέλου Ευριδίκη
Ζαμπούκα Αναστασία
Ζαφιειρίου Γεωργία
Κωτούλα Αννα-Μαρία
Βούλγαρης Κωνσταντινος
Καραδήμου Δήμητρα
Καλογιάννη Ζώη
Θανασάρα Αγλαία
Θανάσης Δημήτρης
Θεοδώρου Φανή
Κακαδιάρη Αικατερίνη
Καραμανίδης Σωκράτης
Καραμούτης Ανδρέας
Καψιώκα Χριστίνα
Κολίτσα Αποστολία
Κουκά Ελένη
Κουτσιαρή Γεωργία
Κωστοπουλου Χαίδω
Μάγγα Φωτεινή
Μαντάς Αλέξανδρος
Μαρούδα Ελένη
Μέμτσια Ζωή



Δεν υπάρχουν σχόλια: